Kedilerin Besin İhtiyaçları

Kediler, hayatlarını sürdürebilmek için farklı besin çeşitlerine ihtiyaç duyarlar:

• Protein
• Aminoasitler
• Yağ asitleri
• Karbonhidratlar
• Vitaminler
• Mineraller
• Su

Protein ve Aminoasitler

Birer etobur olarak kediler protein ihtiyaçlarını et, balık ve diğer hayvansal ürünlerden karşılarlar. Hayvansal kaynaklı proteinler kedilerin sindirim sistemi için uygundur ve bitkisel kaynaklı proteinlere göre sindirimi daha kolaydır.

Kedilerin besinlerinden elde ettikleri hayvansal proteinler,  kendi vücutlarında üretemedikleri çok önemli aminoasitleri içerir.  Bu aminoasitlerin eksikliği ciddi sağlık sorunlarına sebep olabilir.

Örneğin arginin, amonyağın idrar ile vücuttan atılmasında kritik rol oynar.

Kedilerin beslenmesinde tavsiye edilen taurin miktarı 400 – 500 mg/kg’dır. Taurin balık, kırmızı et, kalp ve beyaz ette yüksek miktarda bulunur, bitki ve sebzelerde bulunmaz.

Yağlar ve Yağ Asitleri

Yağlar diyetteki en önemli enerji kaynağıdır ve aynı zamanda yağda depolanan vitaminler için taşıyıcı görevi görür. Yağ asitleri hücre yenilenmesi ve oluşumunda önemli rol oynar. Kedilerin cilt ve tüylerinin sağlıklı olması için gereklidir, eksikliğinde ciltte kuruluk ve kepek, tüylerde matlaşma ve cansızlık görülür.

Karbonhidratlar

Kedilerin metabolizması enerji ihtiyaçlarını tercihen protein ve yağlardan elde etmeye adapte olmuştur. Yetişkin bir kedinin günlük enerji gereksinimi ortalama 80 kcal/kg’dır. Büyüme, gebelik ve emzirme dönemlerinde daha fazla besin ve enerjiye ihtiyaç duyarlar. Ayrıca ciddi bir hastalık veya travma da enerji gereksinimlerini arttırabilir.

Karbonhidratlar yüksek enerji sağlar, ancak kedilerin beslenmesinde şart değildir. Birer etobur olan kedilerin karbonhidratların sindirilmesine yarayan bağırsak ve pankreas enzimlerinin az olması, pek çok karbonhidratta bulunan lifleri sindirebilme becerilerini kısıtlar. Besin içeriğindeki yüksek miktarda karbonhidrat, sindirim süresini uzatacağından proteinlerin de sindirilebilirliğini azaltır. Aynı zamanda sindirim sisteminde fermentasyonu tamamlanamamış karbonhidratlar, bağırsaklardaki organik asitlerin ve mikrobik fermentasyonun artışına ve dışkıda düşük PH’a sebep olurlar.

Vitaminler

Vitamin eksiklikleri çeşitli sağlık sorunlarına sebep olabilir. Örneğin A vitamini eksikliği görme sorunlarına neden olurken,  uzun süreli ve aşırı miktarlarda fazla alımı toksisiteye neden olarak hypervitaminosis A olarak adlandırılan iskelet sistemi probleminin gelişmesine neden olabilir. Kediler sebzelerde beta karoten formunda bulunan A vitaminini sentezleyemezler, kediler için ciğer iyi bir A vitamini kaynağıdır.

A, D, E ve K vitaminleri yağda depolanan vitaminler olduğundan fazlası vücuttan atılamaz, yağ dokusunda depolanır. Bu sebeple aşırı alımından kaçınılmalıdır.

E vitamini ihtiyacı diyetin içeriğine göre değişiklik göstermekle birlikte, balık (özellikle ton balığı) esaslı diyetlerde eğer ilave yapılmamışsa, E vitamini eksikliğine daha sık rastlanmaktadır.

Vitaminlerin İşlevi, Eksiklikleri & Fazlalıkları

Vitamin	Görevi	Eksiklik Belirtileri	Fazlalık Belirtileri
A	Görme, büyüme, bağışıklık sistemi, fetüsün gelişimi	Konjonktivit, katarakt, retina dejenerasyonu,  kilo kaybı, kas zayıflığı, üreme ve gelişim bozuklukları	İskelet sistemi problemleri, osteoporosis
D	Mineral dengesinin korunması, iskelet sistemi	Raşitizm, anormal iskelet gelişimi, ataksi, iştah kaybı ve kilo kaybı	Anoreksiya, kusma, halsizlik, kireçlenme
E	Hücrelerin yaşlanmasına karşı koruma	Anoreksiya, depresyon, karın bölgesinde aşırı hassasiyet
K	Kanın pıhtılaşması	Kanın pıhtılaşma süresinin uzaması
B1 (thiamin)	Enerji ve karbonhidrat metabolizması	Nörolojik problemler, kalp ritim bozuklukları, sinir sistemi bozuklukları, öğrenme güçlüğü
Riboflavin	Enzim fonksiyonları	Kilo kaybı, katarakt, karaciğer yağlanması, testis atrofisi
B6	Glukoz yapımı, kırmızı kan hücresi fonksiyonları, niacin sentezi, sinir sistemi fonksiyonları, bağışıklık sistemi, hormonal denge	Gecikmiş büyüme, konvülsif nöbetler, böbrek hasarları
Niacin	Enzim fonksiyonları	Anoreksiya, yükselmiş vücut ısısı, aşırı kırmızı dil, ağız içinde ve dilde yaralar
Pantothenic Asit	Enerji metabolizması	Gecikmiş büyüme, karaciğerde yağlanma, ince bağırsak hasarları
B12	Enzim fonksiyonları	Kilo kaybı, kusma, ishal, bağırsak problemleri, enfeksiyonlara karşı düşük direnç, anemi
Folik Asit	Aminoasit ve nükleotid metabolizması, mitokondral protein sentezi	Kanda artmış demir seviyesi, kilo kaybı

Mineraller

Kedilerin besin gereksinimleri çeşitli mineralleri içerir. Kalsiyum güçlü diş ve kemikler için gereklidir. Magnezyum, potasyum ve sodyum sinir sistemi, kaslar ve hücreler için gereklidir. Vücutta çok az miktarda bulunan selenyum, bakır gibi diğer mineraller ise çeşitli enzim reaksiyonlarında yardımcı görevi görürler. Kedilerin beslenmelerinde mineraller gerekli olmakla birlikte fazlasının da zararlı olduğu unutulmamalıdır.

Normal şartlar altında doğal hayatındaki bir kedinin etçil beslenme şekli, 6.0 – 7.0 PH seviyesi civarında asidik bir idrar üretmesini sağlar. Daha yüksek nötr ve/veya alkali PH seviyeleri, özellikle az su tüketimi ve yüksek magnezyum seviyesi ile birleştiğinde, kedilerde struvit taşlarının oluşumuna sebep olabilir. Çoğu kuru mama, yüksek miktarlarda bitkisel kaynaklı protein içerir. Et içeriği düşük, bitkisel protein içeriği yüksek bir besin kompozisyonu kedilerde nötr veya alkali idrar oluşumuna sebebiyet verebilir.  

Minerallerin İşlevi, Eksiklikleri & Fazlalıkları

Mineral	Görevi	Eksiklik Belirtileri	Fazlalık Belirtileri
Kalsiyum	Kemik ve dişlerin oluşumu, kan pıhtılaşması, sinir sistemi, kasların kasılması	Beslenmeye dayalı ikincil hiperparatiroidizm, kemik mineral yoğunluğunda düşüş, kemiklerde ağrı	İştah kaybı, gecikmiş büyüme, artmış kemik mineral yoğunluğu, artmış magnezyum ihtiyacı
Fosfor	İskelet sistemi, DNA RNA sistemi, enerji metabolizması, motor hareketleri, asit- baz dengesi	Anemi, motor hareketlerinde bozukluk, aşırı asit oranı
Magnezyum	Enzim fonksiyonları, kas ve sinir hücreleri zar bütünlüğü, hormon fonksiyonları, kemik ve dişlerin mineral yapısı	Gelişim bozuklukları, karpal eklemlerin aşırı uzaması, kas seyirmeleri	Yüksek PH varlığında, böbrekte struvit taşları oluşumu
Sodyum	Asit – baz dengesi, osmotik basıncın düzenlenmesi, sinir sistemi	Anoreksiya, gecikmiş büyüme, aşırı susama, aşırı idrar yapma
Potasyum	Asit – baz dengesi, sinir sistemi, enzim reaksiyonları, kas fonksiyonları	Anoreksiya, gecikmiş gelişme, reflekslerde zayıflık, nörolojik bozukluklar
Kolin	Asit – baz dengesi	İştah ve kilo kaybı
Demir	Hemoglobin sentezi, enerji metabolizması	Gelişim güçlüğü, soluk mukus tabakası, halsizlik, zayıflık	Kusma, ishal
Bakır	Bağ dokusu oluşumu, demir metabolizması, kan hücreleri yapımı, melanin pigment yapımı, hücre yaşlanmasına karşı koruma	Kilo kaybı, üreme güçlüğü
Çinko	Enzim reaksiyonları, hücre yapılanması, protein ve karbonhidrat metabolizması, cilt fonksiyonları, yara iyileşmesi	Cilt hasarları, tüy dökülmesi, gecikmiş büyüme, testis atrofisi
Manganez	Enzim fonksiyonları, kemik gelişimi, nörolojik fonksiyonlar	Kedilerde eksikliğine dair çalışma bulunmamaktadır
Selenyum	Hücre yaşlanmasına karşı koruma, bağışıklık sistemi	Kedilerde eksikliğine dair çalışma bulunmamaktadır
İyot	Tiroid hormonu sentezi, yavrularda büyüme ve gelişme, metabolizma hızının düzenlenmesi	Tiroid bezlerinde büyüme	Anoreksiya, kilo kaybı, aşırı salya ve nazal akıntı, tüylerde matlaşma ve dağınıklık, kepek

Kedilerin Besin İhtiyaçlarını Karşılamada Etin Önemi

Kediler doğası gereği etobur hayvanlardır ve davranışları da bunu yansıtır. Kediler avlanırken küçük kemirgenler, küçük kuşlar ve böcekler gibi avların peşinde koşarlar, bir tavşanı bile avlayıp yiyebilirler.

Kedilerin sindirim sistemlerinin yapısı hayvansal proteinleri ve yağları sindirmek ve bunlardan maksimum fayda sağlamak üzere gelişmiştir.

Kedilerin Lifli Besin İhtiyaçları Var Mıdır?

Kedilerin diyetlerinde lif şart olmasa da bir miktar lif sindirim için faydalı ve kilolu kedilerin kilo vermesine yardımcıdır. ANCAK, diyetteki yüksek miktarda lif önemli besinlerin emilimini azaltabilir. Ayrıca kediler sindirim sistemlerinin yapısal özellikleri sebebiyle lifleri diğer hayvanlar kadar iyi sindiremezler.

Kedilerin Su İhtiyaçları

Su, tüm yaşayan hücrelerin normal fonksiyonlarını devam ettirebilmesi için olmazsa olmazdır. Kediler çöl hayvanları olarak evrimleştikleri için köpekler kadar su içmezler. Kedilerin az su tüketimi, bazı durumlarda idrar yollarında taş oluşumuna sebep olabilir.

Çoğunlukla nem oranı % 7-9 civarında olan kuru mama ile beslenen kedilerin günlük su tüketimi, nem oranı %75-80 civarında olan yaş mama ile beslenenlere göre ortalama YARI YARIYA daha düşüktür.

Bu yüzden su içmeleri evin farklı yerlerinde daima taze su kapları bulundurarak, su pınarları ile, tavuk suyu, et suyu gibi ilavelerle teşvik edilmeli, diyetlerine yaş mama ilavesi yapılmalıdır. Su tüketiminin teşvik edilmesi, idrar konsantrasyonunu azaltarak taş oluşumuna sebep olan minerallerin idrardaki yoğunluğunu azaltır. Yaşlı kedilerde özellikle dehidrasyonu önlemek için su tüketimi çok daha önemlidir.

Kaynaklar

Nutrient Requirements of Dogs and Cats

Your Cat’s Nutritional Needs

The Carnivore Connection to Nutrition in Cats

Benzer İçerikler: