Köpeklerin Besin İhtiyaçları

Protein ve Aminoasitler

Köpekler diyetlerinde protein olmadan hayatta kalamazlar. Besinlerinden elde ettikleri hayvansal proteinler,  kendi vücutlarında üretemedikleri çok önemli aminoasitleri içerir.  Bu aminoasitlerin eksikliği ciddi sağlık sorunlarına sebep olabilir.

Yağlar ve Yağ Asitleri

Yağlar diyetteki en önemli enerji kaynağıdır ve aynı zamanda yağda depolanan vitaminler için taşıyıcı görevi görür. Yağ asitleri hücre yenilenmesi ve oluşumunda önemli rol oynar. Köpeklerin cilt ve tüylerinin sağlıklı olması için gereklidir, eksikliğinde ciltte kuruluk ve kepek, tüylerde matlaşma ve cansızlık görülür.

Aşırı düşük yağlı bir beslenme şekline sahip köpeklerde kuru, cansız tüyler ve gittikçe enfeksiyona açık hale gelen cilt lezyonları görülür. Omega 3 yağ asitlerindeki eksiklik aynı zamanda görme problemleri ve öğrenme bozuklukları ile de ilişkilendirilmiştir. Omega 6 yağ asitlerinin ise vücutta olumlu fiziksel etkileri olduğu kanıtlanmıştır.

Enerji Gereksinimi ve Karbonhidratlar

Köpekler günlük aktivitelerini normal bir şekilde devam ettirebilmek için belli bir miktarda enerjiye ihtiyaç duyarlar. Bu enerjiyi yağlardan, proteinlerden ve karbonhidratlardan sağlarlar. Karbonhidratlar köpeklerin beslenme düzeninde şart olmayıp, belirlenmiş minimum bir gereksinim olmasa da ucuz bir enerji kaynağı olduğundan pek çok kuru mamada yüksek miktarlarda bulunur.

Yaşlı köpeklerde, yavaşlayan metabolizma ve azalan egzersiz yoğunluğu nedeniyle kalori gereksinimi genç köpeklere göre %20 civarında azalır. Köpekler yaşlandıkça kilo alma eğilimleri artar. Obez köpeklerde kandaki şeker düzeyinin normal seviyeye dönmesi daha uzun sürer. Bu da diyabete sebebiyet verebilir.

Vitaminler

Vitamin eksiklikleri çeşitli sağlık sorunlarına sebep olabilir. Örneğin A vitamini eksikliği görme sorunlarına, cilt lezyonlarına ve enfeksiyona karşı dirençte düşüşe neden olur. Kedilerin aksine, köpekler sebzelerde beta karoten formunda bulunan A vitaminini sentezleyebilirler.

E vitamini önemli bir antioksidandır. Eksikliği iskelet-kas zayıflığı, üreme güçlüğü, retina dejenerasyonuna sebep olur. Thiamin eksikliği kronik hale geldiğinde nörolojik anomalilere, beyin lezyonlarına ve ani kalp hasarlarına neden olabilir. D vitamini ise gerekli olmakla birlikte fazlasının toksik etki yarattığı unutulmamalıdır.

Vitaminlerin İşlevi, Eksiklikleri & Fazlalıkları

Vitamin	Görevi	Eksiklik Belirtileri	Fazlalık Belirtileri
A	Görme, büyüme, bağışıklık sistemi, fetüsün gelişimi	Anoreksiya, konjonktivit, kornea bozuklukları, cilt lezyonları	İskelet problemleri, damarlarda dejenerasyon, sinir sistemi problemleri
D	Mineral ve fosfor dengesi	Raşitizm, halsizlik, kas kaybı	Anoreksiya, halsizlik, ishal, kusma, kemiklerde aşırı mineral yoğunluğu,cansız tüyler, kas atrofisi
E	Hücrelerin yaşlanmasına karşı koruma	İskelet-kas, üreme ve retina bozuklukları
B1 (thiamin)	Enerji ve karbonhidrat metabolizması, proteinler	Yavrularda büyüme bozukluğu, kilo kaybı ve nörolojik anomaliler; yetişkinlerde sinir sistemi ve kalp problemleri
Riboflavin	Enzim fonksiyonları	Kilo kaybı, kas zayıflığı, dermatit, göz lezyonları
B6	Glukoz yapımı, kırmızı kan hücresi fonksiyonları, niacin sentezi, sinir sistemi, bağışıklık sistemi, hormonal denge	Yavrularda anoreksiya; yetişkinlerde kas seyirmesi ve anemi	Motor becerilerinde bozulma, kas zayıflığı
Niacin	Enzim fonksiyonları	Anoreksiya, dudaklar, yanaklar ve boğazda inflamasyon, aşırı salyalanma, kanlı ishal	Kanlı dışkı
Pantothenic Asit	Enerji metabolizması	Düzensiz iştah, ani halsizlik, ani solunum ve kalp atışı, gastrointestinal semptomlar, düşük antikor üretimi
B12	Enzim fonksiyonları	İştah kaybı, beyaz kan hücrelerinde azalma, anemi
Folik Asit	Aminoasit ve nükleotid metabolizması, mitokondral protein sentezi	Kilo kaybı, hemoglobin yoğunluğunda azalma
Kolin	Fosfolipit hücre zarı bileşeni	Kilo kaybı, karaciğerde yağlanma

Mineraller

Köpeklerin beslenme gereksinimleri çeşitli mineralleri içerir. Kalsiyum ve fosfor güçlü diş ve kemikler için gereklidir. Magnezyum, potasyum ve sodyum sinir sistemi, kaslar ve hücreler için gereklidir. Vücutta çok az miktarda bulunan selenyum, bakır ve molibden gibi diğer mineraller ise çeşitli enzim reaksiyonlarında yardımcı görevi görürler.

Köpeklerin diyetlerinde mineraller gerekli miktarda alınmalı, fakat fazlasının da zararlı olduğu unutulmamalıdır. Örneğin diyetteki kalsiyum eksikliği ikincil hiperparatiroidizm olarak adlandırılan  sağlık sorununa neden olur. Uzun yıllar boyunca yalnızca et ile beslenen köpeklerde klinik olarak gözlemlenmiştir, kemik kayıplarına, kırıklara ve iskelet anomalilerine sebep olur. Diğer yandan aşırı kalsiyum alımı özellikle büyük ırkların gelişme döneminde olan yavrularında iskelet anomalilerine sebep olabilir.

Minerallerin İşlevi, Eksiklikleri & Fazlalıkları

Mineral	Görevi	Eksiklik Belirtileri	Fazlalık Belirtileri
Kalsiyum	Kemik ve dişlerin oluşumu, kan pıhtılaşması, sinir sistemi, kasların kasılması	Beslenmeye dayalı ikincil hiperparatiroidizm, kemik mineral yoğunluğunda düşüş	Yavrularda iskelet anomalileri
Fosfor	İskelet sistemi, DNA RNA sistemi, enerji metabolizması, motor hareketleri, asit- baz dengesi	Kilo alma güçlüğü, iştah kaybı, yavrularda ön ayaklarda eğilme ve şişlik
Magnezyum	Enzim fonksiyonları, kas ve sinir hücreleri zar bütünlüğü, hormon fonksiyonları, kemik ve dişlerin mineral yapısı	Yavrularda kilo alma güçlüğü, huzursuzluk; ilerleyen dönemlerde karpal eklemlerde aşırı uzama
Sodyum	Asit – baz dengesi, osmotik basıncın düzenlenmesi, sinir sistemi	Yükselmiş kalp atış hızı, su tüketimi, hemoglobin yoğunluğu, mukus membranlarında kuruluk
Potasyum	Asit – baz dengesi, sinir sistemi, enzim reaksiyonları, kas fonksiyonları	Yavrularda büyüme bozuklukları, ilerleyen dönemde boyun ve ön bacak kaslarında felç, genel zayıflık
Demir	Hemoglobin sentezi, enerji metabolizması	Gelişim güçlüğü, soluk mukus tabakası, halsizlik, zayıflık, ishal	Akut seviyelerde gastrointestinal sistem ve diğer dokularda oksidatif reaksiyonlar
Bakır	Bağ dokusu oluşumu, demir metabolizması, kan hücreleri yapımı, melanin pigment yapımı, miyelin yapımı, hücre yaşlanmasına karşı koruma	Yavruların tüylerinde renk pigment kaybı, anoreksiya
Çinko	Enzim reaksiyonları, hücre yapılanması, protein ve karbonhidrat metabolizması, cilt fonksiyonları, yara iyileşmesi	Cilt hasarları, kusma, kilo almada güçlük
Selenyum	Hücre yaşlanmasına karşı koruma, bağışıklık sistemi	Anoreksiya, solunum güçlükleri, koma, kaslarda dejenerasyon
İyot	Tiroid hormonu sentezi, yavrularda büyüme ve gelişme, metabolizma hızının düzenlenmesi	Tiroid bezlerinde büyüme, cansız tüyler, kilo alımı	Anoreksiya, aşırı salya ve nazal akıntı, tüylerde matlaşma ve dağınıklık, kepek

Köpeklerin Beslenme İhtiyaçlarını Karşılamada Etin Önemi

Hem köpekler hem kediler etobur (carnivore) sınıfına girseler de, köpeklerin beslenme düzeni kedilere göre daha çeşitli olduğundan hem etçil hem otçul (omnivore) olarak da nitelendirilirler. Fakat böyle nitelendirilmesine rağmen, bir köpeğin doğal yaşantısında çoklukla ve öncelikle tercih edeceği et ve hayvansal besinlerdir. Hayvansal besinlerde köpeklerin ihtiyaçları olan tüm protein ve aminoasitler bulunur.

Köpeklerin Beslenme Düzenindeki Lif Miktarı

Köpeklerin diyetlerinde bir miktar lif sindirim için faydalı ve kilolu köpeklerin kilo vermesine yardımcıdır. Yetişkin bir köpek mamasında genellikle % 2,5 – 4,5 arasında lif bulunur. Ancak bazı diyet mamaların lif içeriği daha yüksek olabilir. Mamadaki yüksek lif oranı çok fazla kalori almadan uzun süre tok hissetmeyi sağlar.

ANCAK, diyetteki çok yüksek miktarda lif oranı protein, yağlar ve karbonhidratların da sindirilebilirliğini azaltarak ishal, sık dışkılama, ve iştahsızlık gibi problemlere sebep olabilir.  Çok yüksek lif içerikli gıdalar büyüme çağındaki yavrulara verilmemeli, yetişkinlerde ise kilo kontrolü amaçlı uzun süre kullanılmamalıdır.

Köpekler Günde Kaç Öğün Yer?

Köpekler kedilere göre yemeklerini daha büyük porsiyonlar halinde ve gün içinde daha az öğün şeklinde tüketirler.  Yetişkin bir köpek günde 2 kez beslenebilir, yavrular ise 2 veya 3 kez beslenmelidir.

Köpeklerin Su İhtiyaçları

Köpeklerin su ihtiyaçları egzersiz sırasında harcadıkları eforla ve havaların ısınmasıyla doğru orantılı olarak artar. Sürekli taze su bulundurulmalı ve yürüyüş, egzersiz sırasında su verilmelidir.

Kaynaklar

Nutritional Adequacy of Diets Formulated for Companion Animals

Your Dog’s Nutritional Needs

Dietary Nutrient Profiles of Wild Wolves: Insights for Optimal Dog Nutrition?

Benzer İçerikler: