Köpeklerde ve Kedilerde Fazla Kilo ve Obezite

Haziran 28, 2019

Obezite insanlarda olduğu gibi evcil hayvanlarda da hızla artış gösteren ciddi bir sağlık sorunudur. 2018 yılında yapılan araştırmalarda ABD’deki evcil hayvanların yaklaşık %56 ile %60’ının obez veya fazla kilolu olduğu tespit edilmiştir.

Obezite, vücutta fazla yağ birikimini ve hayvanın yaşına, boyuna ve ırkına göre değişmekle birlikte olması gerekenden %15-%25 daha fazla kilolu olmasını ifade eder.

Evcil hayvanlarımızın sağlıklı ve ideal bir kiloya sahip olması belli hastalıklara yakalanma oranını düşürür, daha sağlıklı, aktif ve uzun bir ömür sürmelerini sağlar.

Özellikle orta yaşın üzerinde, kısırlaştırılmış, hareket imkanı kısıtlı, fazla miktarda ve düşük kaliteli mama ile beslenen hayvanlarda kilo alma eğilimi daha fazladır. Fazla kilo, eklemlerde yarattığı baskı, sıcağa tahammülsüzlük, çabuk yorulma gibi sonuçlarıyla hayvanlarımızı daha da hareketsizleştirir ve hareketsizlik kilo alımını daha da arttırarak adeta bir kısır döngüye sebep olur.

Köpeğim / Kedim Fazla Kilolu mu? Nasıl anlarım?

Hayvan sahipleri olarak bizler zaman zaman kedi ve köpeklerimizin önlerinden mamayı eksik etmemekle, kabı sürekli dolu tutmakla onlara iyi baktığımız, iyi beslediğimiz yanılgısına düşebiliriz. Fazla kilo aldıklarını fark etmeyebiliriz. Hatta çoğu fazla kilolu evcil hayvan sahibi, hayvanlarının sevimli göründüğünü düşünür ve kilolu olduğunu kabul etmek istemez.

Halbuki evde yapabileceğimiz çok basit birkaç kontrolle kilolu olup olmadıklarını anlamak ve ideal kilolarına ulaşmalarına yardımcı olmak mümkündür.

Kedinizi / köpeğinizi severken, göğüs kısmına yanlardan dokunduğunuzda kaburgalarını hissedebiliyor musunuz?

Eğer;

Yanıtınız HAYIR ise, evcil hayvanınız olması gereken ideal kilonun ÇOK üstündedir.

Zorlukla hissedebiliyorsanız, fazla kiloludur ve kilo vermesi gereklidir.

Hafifçe yokladığınızda kolaylıkla hissedebiliyorsanız, TEBRİKLER, evcil hayvanınız İDEAL kilodadır.

Dokunur dokunmaz elinize kaburgaları geliyorsa, aşırı zayıftır ve yetersiz beslenmiştir.

Ensede kat kat yağ birikimi olmamalıdır.

Yukarıdan bakıldığında kedi ve köpeklerin göbeği yanlara doğru çıkıntı yapmamalı, görülebilir bir bel çukuru olmalıdır.

Eğer evcil hayvanınızın beli gözle görülür bir şekilde belirgin değilse fazla kiloludur.

Yandan bakıldığında göbeği aşağıya doğru sarkmamalı, hafifçe içeriye doğru olmalıdır.

Eğer evcil hayvanınızın aşağıya doğru sarkan bir göbeği varsa fazla kiloludur ve kilo vermesi gereklidir.

kedilerde ve köpeklerde fazla kilo ve obezite
kilo cetveli — Kedi & Köpek Kilo Cetveli

Kedilerin göbeğindeki sarkıklık “Primordial Kese” (primodial pouch) ile karıştırılmamalıdır.

Fazla Kilo Mu? Primordial Kese Mi?

Primordial Kese Nedir & Ne İşe Yarar?

Primordial kese, zayıf veya kilolu olmasıyla bağlantısı olmaksızın, evcil veya vahşi, kedigillerin çoğunda bulunur ve bu tamamen normal bir durumdur.

Bazı ırklarda bu kese diğerlerine göre daha belirgin olabilir, yürürken ve koşarken sağa sola sallanabilir. Kedinizin göbeğindeki sarkıklığın fazla kilo mu primordial kese mi olduğunu anlamanın çok kolay bir yolu vardır.

Eğer dokunduğunuzda içi boş, sadece sarkık bir deri parçası gibi hissediyorsanız primordial kesedir. Ancak dokunduğunuzda içi yağ tabakasıyla doluysa, kediniz fazla kiloludur ve zayıflaması gerekir.

Obez kedilerin karın kısımları genellikle yukardan bakıldığından yanlara doğru çıkıntı yapacak şekilde yuvarlaktır ve sağa sola fazla sallanmaz.

Kedilerin primordial keseye sahip olmasının 3 temel sebebi olduğu düşünülmektedir;

Kavgalarda kedilerin hayati öneme sahip iç organlarını korur

Kediler kavga ederken genellikle arka ayaklarıyla birbirlerinin karın bölgelerini tekmeler. Karındaki bu ekstra tabaka kavgalar sırasında hassas iç organları koruyucu görevi görür.

Koşarken, zıplarken, tırmanırken vücutlarını maksimum seviyede esnetebilmelerini sağlar.

Primordial kese, avlarının peşinde koşarken kedilerin hareket kabiliyetini arttırır. Ayrıca zıplarken, tırmanırken vücutlarının daha esnek olmasını sağlar. Bu yüzden vahşi kedigillerde de bu kese bulunmaktadır.

Ekstra yemek depolamaya yarar

Vahşi yaşamda kediler her zaman yemek bulamayabilir, avlanamayabilirler. Yemek yemeden geçen sürenin sonunda nihayet bir av yakaladıkları zaman ise bu kese, karınlarının genişleyebilmesine imkan sağlayarak, büyükçe bir öğünü mideye indirebilmelerine yardımcı olur.

İdeal Kilo Aralığı

Kedilerde ideal kilo aralığı 3,5- 4,5 kg civarındadır. Bazı ırklar diğerlerine göre daha iri yapılı olabilir, erkek kediler dişilere göre daha büyük olabilir. Köpeklerde ise ideal kilo aralığı ırka göre değişkenlik gösterir. Kedinizin / köpeğinizin kilolu olup olmadığından emin olamıyorsanız veteriner hekiminiz size yardımcı olacaktır.

Köpeklerde & Kedilerde Fazla Kilo Nelere Yol Açar?

Fazla kilo diyabet, yüksek tansiyon, solunum güçlükleri, kalp ve böbrek rahatsızlıkları gibi pek çok hastalığa sebep olmanın yanı sıra, eklemlere de ekstra yük binmesine sebep olur. Bu durum, eklem rahatsızlıkları ve ağrıları beraberinde getirir. Ayrıca iç organlarda da yağlanmaya sebep olarak organların normal işlevini yerine getirmesini güçleştirir. Obez hayvanlarda kalp – damar, böbrek, karaciğer, eklem hastalıkları çok daha sık görülür.

Evcil hayvanlarımızı ideal kiloda tutmak, onların daha sağlıklı ve uzun bir yaşam sürmesine yardımcı olur ve bu tamamen bizim elimizdedir.

Kedi ve Köpekler Neden Fazla Kilo Alır?

evcil hayvanlarda fazla kilo ve obezite nedenleri

Doğal yaşamlarında hayvanlar su ve yemek bulmak için çaba sarf etmek, tüm gün avlarının peşinden koşmak, bazen de av olmamak için kaçmak zorundadır. Evde beslenilen hayvanların ise yemekleri önlerine hazır geldiği için böyle bir çaba göstermelerine gerek yoktur. Üstüne can sıkıntısı, yetersiz egzersiz ve kısırlaştırma gibi faktörler de eklenince fazla kilolu olmaları kaçınılmaz hale gelir.

Yoğun çalışma temposu ve günlük koşuşturmaca içinde bazen evcil hayvanlarımıza yeteri kadar aktivite sağlayamayabiliriz. Günün büyük çoğunluğunu evde yalnız geçiren bir hayvanın çok büyük ihtimalle canı sıkılacak, tüm gün tembel tembel yatacak, uyuyacak ve yemek yiyecektir. Bunun sürekli hale gelmesi ise fazla kilo alımını beraberinde getirecektir.

Kısırlaştırma ise metabolizmanın yavaşlamasına ve dolayısıyla kilo alma eğiliminin artmasına sebep olsa da, hayvanın fazla kilolu olmasına sebep olarak tek başına kısırlaştırmayı göstermek çok yanlış olacaktır.

Kısırlaştırılmış bir hayvanın hormonal dengesindeki değişimden dolayı metabolizması yavaşlar ve bu sebeple kalori ihtiyacı düşer. İhtiyaçlarına uygun, kaliteli bir mama ile ölçülü beslemek ve aktif bir yaşamı teşvik etmek, kısırlaştırıldıktan sonra da evcil hayvanlarımızın sağlıklı ve ideal bir kiloda kalmasını sağlar.

Altta yatan hipotiroidi gibi bazı sağlık sorunlarının olması veya ilaç kullanımı gibi nedenler de kilo alımına sebep olsa da çoğunlukla evcil hayvanlarda aşırı kilonun ana sebebi fazla kalori alımı ve yetersiz egzersizdir.

Köpeğe / Kediye Kilo Verdirmek

Evcil hayvanınızın fazla kilolu olduğunu düşünüyorsanız, öncelikle veteriner hekiminiz ile görüşmeli ve hayvanınızın yaşına, fazla kilo miktarına ve sağlık durumuna uygun bir beslenme ve egzersiz programı oluşturmalısınız.

Ne kadar mama verilmeli?

Eğer mama kabı gün içinde sürekli dolu duruyorsa öncelikle verdiğiniz mama miktarını ölçmeli ve bunu kademeli olarak yavaş yavaş azaltarak ve gün içinde en az 3-4 öğüne bölerek vermeye başlamalısınız. Unutulmamalıdır ki insanlarda olduğu gibi evcil hayvanlarda da hızlı kilo kaybı tavsiye edilmemektedir ve sağlıklı değildir. Bu sebeple mama miktarı birden çok fazla azaltmak yerine kademeli olarak azaltılmalı ve haftalar/aylar içinde yavaş yavaş ideal mama miktarına ve ideal kiloya ulaşmak hedeflenmelidir.

İdeal mama miktarını belirlemek için kullandığınız mama poşetinin arkasında yazan miktarlardan faydalanabilirsiniz. Mama paketinin arkasında kaç kilo için kaç gram mama verilmesi gerektiği yazar. Burada dikkat etmeniz gereken evcil hayvanınızın ŞU ANKİ kilosuna göre değil, olması gereken ideal kiloya göre kaç gram öneriliyorsa ona göre mama vermenizdir.

Kullanılan kuru mamanın da kilo verme üzerinde etkisi unutulmamalıdır. Çoğu kalitesiz kuru mama, çok yüksek miktarlarda karbonhidrat ve kalitesiz protein içerir. Yüksek karbonhidrat evcil hayvanlarımız için istenmeyen kaloriden başka bir şey değildir.

Kilo verme programı kapsamında mümkünse mama değişikliği yaparak, daha kaliteli protein içeren, karbonhidrat ve yağ oranı düşük bir mamaya geçmek de faydalı olacaktır. Mama değişimi yaparken evcil hayvanımızın yeni mamayı yadırgamaması ve sindirim problemleri yaşamaması için her zaman eski mamasına yeni mamadan azar azar karıştırarak kademeli bir geçiş yapılması gerektiği unutulmamalıdır.

Belirlenen günlük mama miktarı kesinlikle aşılmamalı, ara öğünler, ödül mamaları aşırı derecede verilmemelidir. Ödül mamaları genelde hayvan sahipleri tarafından öğünden sayılmasa da çok yüksek miktarda yağ ve kalori içerdikleri unutulmamalıdır.

Diyetin yanında egzersiz de şart!

Evcil hayvanlarda fazla kilo ve zayıflatma yöntemleri

Diyetin yanında egzersiz de teşvik edilmeli ancak fazla kilodan dolayı eklemleri zorlayacak hareketler, efor gerektiren hareketlerden kaçınılmalıdır. Evcil hayvanınızın altta yatan sağlık sorunu varsa (kalp, tansiyon gibi) egzersiz programı konusunda mutlaka veteriner hekime danışılmalıdır.

Fazla kilolu hayvanlar genellikle hareket etme konusunda isteksizdirler. Yürüyüşe çıktıktan sonra hemen geri dönmek, mamasını yedikten sonra hemen yatmak isterler, çabuk yorulurlar, sıcak havalara karşı daha tahammülsüzdürler. Günden güne yürüyüş sürelerini azar azar uzatarak, başlarda çok efor gerektirmeyecek kısa süreli oyunlarla başlayarak hareket etmelerini teşvik edebilirsiniz. Yürüyüş ve oyun zamanlarını özellikle yaz aylarında sabah ve akşam havanın serin olduğu saatlere denk getirmeniz faydalı olacaktır.

Kilo vermeye başladıkça daha enerjik olacaklarını, daha uzun süreli yürüyüşler, koşular yapabilir hale geleceklerini ve oyun konusunda daha istekli olacaklarını göreceksiniz.

Kedi sahibiyseniz ve kediniz evde günün çoğunu tek başına geçiriyorsa hareket etmesi için her gün mutlaka birkaç kere yarımşar saatlik oyunlar oynatmalısınız. Oyuna karşı ilgisizse, ilgisini çekecek yeni, değişik oyuncaklar deneyebilir, farklı oyun taktikleri uygulayabilirsiniz. Kediler av peşinde koşmayı sever ve meraklıdırlar. Tüylü bir kedi oltasına adeta kediden kaçan, saklanan bir av gibi hareketler yaptırmanız ilgisini çekecektir.

Her gün düzenli olarak oyun oynatmak için vakit ayıramıyorsanız veya ne yapsanız da oyun ilgisini çekmiyorsa yanına arkadaş olarak ikinci bir kedi almayı düşünebilirsiniz.

Kediler yeni bir kedinin varlığını kabul etmekte başta zorlanır, ancak alıştıktan sonra eskiden evde tüm gün hareketsiz yatan kedinizin arkadaşı olduktan sonra çok daha mutlu ve enerjik bir kediye dönüştüğünü göreceksiniz. Bu durum şüphesiz ideal kiloya ulaşmasına, daha aktif ve sağlıklı bir yaşam sürmesine yardımcı olacaktır.